Aanbestedingsplicht vastgoedtransacties
Afgelopen week heeft de Rechtbank Rotterdam een uitspraak gedaan waarin hij het Didam-arrest toepaste: de gemeente Rotterdam kreeg een verbod om een perceel in erfpacht uit te geven aan de beoogde koper. Uitgifte van het erfpachtrecht mag slechts na het doorlopen van een openbare selectieprocedure, aldus de voorzieningenrechter. In die procedure moeten objectieve, toetsbare en redelijke criteria worden gehanteerd op basis waarvan een koper wordt geselecteerd.
In beginsel is zo een openbare selectieprocedure verplicht, zo blijkt ook weer uit de overwegingen van de Rotterdamse voorzieningenrechter. Echter, er is een uitzondering mogelijk. Namelijk als redelijkerwijs mag worden aangenomen dat op grond van objectieve, toetsbare en redelijke criteria slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt voor de aankoop. Ook dan blijft de verplichting bestaan om dit vermoeden te toetsen door het voornemen tot verkoop tijdig voorafgaand aan de verkoop op zodanige wijze bekend te maken dat een ieder daarvan kennis kan nemen. Dit voornemen moet bovendien worden gemotiveerd.
In de Rotterdamse kwestie mocht dus de transactie niet doorgaan en moest alsnog een openbare selectieprocedure worden doorlopen. De gemeente kon niet aannemelijk maken dat er maar één gegadigde zou zijn en bovendien had de klagende partij zich vooraf al gemeld bij de gemeente. Het argument dat de gemeente één exploitant wenst voor het onderhavige én aanliggende terrein kan eveneens geen uitzondering rechtvaardigen. Vanuit de maatschappelijke wens tot transparantie bezien is deze ontwikkeling positief en zal dit leiden tot (een meer) gelijke behandeling van geïnteresseerden. Wanneer een overheidsinstelling u passeert bij een vastgoedtransactie, staat u in 2023 dus niet (meer) met lege handen.
Menno de Wijs, advocaat Aanbestedingsrecht