Software & IE (deel 1): bescherming van software

Een van de voornaamste IE rechten die bij software aan de orde is, is het auteursrecht. Het auteursrecht beschermt werken op het gebied van letterkunde, wetenschap en kunst. In de Auteurswet worden computerprogramma’s en het voorbereidend materiaal daarvan expliciet genoemd als werken die auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen moet sprake zijn van een eigen en oorspronkelijk karakter, dat het stempel van de maker draagt. Dit houdt in dat het werk niet is ontleent aan dat van een ander en het werk het resultaat is van creatieve keuzes. De lat om voor bescherming in aanmerking te komen ligt vrij laag.

De auteursrechtelijke bescherming voor software is echter wel beperkt. Enkel de uitwerking of vormgeving van de software is namelijk beschermd, zoals de bron- en objectcode, alsmede het design. Ook voorbereidend ontwerpmateriaal (zoals het functioneel en technisch ontwerp, flow charts en datamodellen) kan voor bescherming in aanmerking komen mits dit kan leiden tot een computerprogramma. Het auteursrecht strekt zich echter niet uit tot de functionaliteit als zodanig van de software. De (technische) functionaliteit, de programmeertaal en de aan de software ten grondslag liggende ideeën en beginselen zijn dus niet beschermd.

Het auteursrecht ontstaat door de creatie als zodanig. Er zijn geen formele vereisten, zoals een aanvraag of registratie. Wel is het verstandig om alle stappen in de ontwikkeling te documenteren, dateren en archiveren zodat kan worden aangetoond wanneer, waarop precies en bij wie de auteursrechten zijn ontstaan.

Over het octrooieren van software is veel te doen. De vraag of software kan worden geoctrooieerd is relevant omdat het auteursrecht slechts beperkte bescherming biedt. Het beschermt immers niet het achterliggende idee/de functionaliteit. Hoewel software als zodanig wettelijk is uitgesloten, staat de deur voor het verkrijgen van een octrooi toch open als sprake is van software met een ‘technisch karakter’. Dit houdt in dat het een bijdrage moet leveren aan de oplossing van een technisch probleem. Anders dan het auteursrecht moet een octrooi worden aangevraagd en is verlening door een octrooi verlenende instantie vereist. Een octrooi kent een beschermingsduur van maximaal 20 jaar.

 Een andere manier om ontwikkelde software te beschermen is door middel van geheimhouding. Indien de broncode geheim wordt gehouden, zal het voor derde partijen moeilijk zijn om de software na te maken. Anders dan vele andere uitvindingen, leent een broncode zich op zich ook prima voor geheimhouding. Een voorbeeld is het algoritme van Google. Knowhow is beschermd op voorwaarde dat de informatie geheim is, het een commerciële waarde heeft en redelijke maatregelen zijn genomen om de informatie geheim te houden. De bescherming van knowhow was in Nederland tot voor kort niet geregeld in specifieke regelgeving. Sinds oktober 2018 kennen we echter de Wet bescherming bedrijfsgeheimen (‘Wbb’). Deze wet regelt wat er onder bedrijfsgeheim wordt verstaan, tegen welke inbreuken op een bedrijfsgeheim kan worden opgetreden en welke handhavingsmaatregelen en procedureregels er daarbij gelden. Zie hier voor meer uitleg over de Wbb.

Tot slot kan naast bescherming van de software zelf, ook gedacht worden aan het beschermen van de handelsnaam of de naam of het logo waaronder het product/dienst op de markt zal worden gebracht. Indien een goede naam wordt opgebouwd en waarde wordt gecreëerd, zit dit immers ook in de handelsnaam of naam van het product. De handelsnaam waaronder een onderneming wordt gedreven is beschermd door de Handelsnaamwet. Handelsnaamrechten ontstaan automatisch door het gebruik van de handelsnaam, bijvoorbeeld op het internet, in reclame-uitingen en op briefpapier en facturen. Om een handelsnaam zo goed mogelijk te beschermen is het van belang deze ook te registreren als merk. Voor merkenrechtelijke bescherming is registratie vereist. De registratie beslaat vervolgens een bepaald gebied, bijvoorbeeld de Benelux of de EU. Indien de naam of het logo van het product/dienst afwijkt van de handelsnaam, is het belangrijk ook daar merken voor aan te vragen. Hiermee kan worden voorkomen dat andere partijen met dezelfde naam aan de haal gaan.

Hoewel software als zodanig moeilijk te beschermen is, zijn er dus wel verschillende manieren om tot een zo goed mogelijke bescherming te komen.

Heeft u nog vragen, neemt u dan contact op met Natascha van Duuren, Partner & Advocaat IT, Privacy & Cybersecurity