Wat zijn de voor- en nadelen van open source software?

Bij open source software draait alles om samenwerken. De broncode van de software wordt namelijk vrijelijk gedeeld, en daardoor kan iedereen de software aanpassen (en dus ook verbeteren). Toch is ook het gebruik van open source software aan regels zijn gebonden. Er zijn namelijk verschillende licentiemodellen in omloop op basis waarvan de open source software beschikbaar kan worden gesteld. In hoofdlijnen, zijn deze licenties in drie categorieën onder te verdelen:

• De enige voorwaarde is dat de auteur(s) moeten worden genoemd, verder mag iedere gebruiker zelf weten wat hij/zij met de software (en de aanpassingen daarop) doet.
• De originele broncode van de software, incl. de wijzigingen hierop, moet worden meegeleverd. De broncode van ‘eigen’ software (zelf ontwikkelde software waarin de open source software is verwerkt), hoeft niet beschikbaar te worden gesteld.
• De broncode van zowel de open source software, als de aanpassingen daarop, als de ‘eigen’ software moet beschikbaar worden gesteld (en in sommige gevallen, zelfs onder dezelfde licentievoorwaarden).

Open source software is behoorlijk populair, hetgeen komt door de volgende voordelen:

• Er zijn geen licentiekosten;
• De software kan snel verbeteren door de (onbetaalde) inzet van specialisten die hier wereldwijd aan kunnen meewerken;
• Er is geen risico op een vendor lock-in nu eenieder problemen in de software kan oplossen of deze kan verbeteren;
• Er hoeven geen contracten te worden getekend, de auteur bepaalt onder welke licentievoorwaarden hij/zij de software beschikbaar stelt;
• Voor de auteur: de aansprakelijkheid is zover als mogelijk beperkt en er worden geen garanties gegeven.

Toch zijn ook organisaties huiverig voor het gebruik van open source software, dat komt met name door de risico’s die ermee samenhangen:

• Er zijn veel verschillende licentievoorwaarden in omloop (die ook per versie van de software kunnen verschillen), waarvan niet altijd meteen duidelijk is hoe iets moet worden gelezen en wat het precies betekent;
• Gebruikers zijn zich niet altijd bewust van de betekenis van een licentie, waardoor achteraf onaangename verrassingen kunnen ontstaan (zoals dat de ‘eigen’ broncode ook beschikbaar dient te worden gesteld);
• Voor de gebruiker: de aansprakelijkheid van de auteur is zover als mogelijk beperkt en er worden geen garanties gegeven (het is gratis, dus je mag achteraf ook niet klagen).

Het gebruik van open source software heeft verschillende voor- en nadelen. Afhankelijk van het doel van de software en de concurrentiegevoeligheid hiervan, kan het gebruik van open source software net wel of niet handig zijn. Bij het (geven van opdrachten tot het) ontwikkeling van software, is het in ieder geval altijd belangrijk om goed te controleren of open source software hier een onderdeel van mag zijn en zo ja, welke licentievoorwaarden passen bij de wensen van alle betrokken partijen.