Bij voorkeur gaat een werkgever in gesprek met deze functionaris. En bij voorkeur worden er afspraken gemaakt, vastgelegd in een beëindigingsovereenkomst. Deze functionaris heeft bij de beëindiging door de rechter recht op een transitievergoeding. En meestal – omdat het om een topfunctionaris gaat – ligt een vrijstelling van werk voor de hand. Daarnaast kunnen er afspraken gemaakt worden over outplacement, het volgen van een opleiding, kosten voor rechtsbijstand, een afscheidsreceptie… Of toch niet?

Op grond van de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) bestaat er (sinds 2013) een absoluut maximum voor een dergelijke regeling: € 75.000 bruto. Dit bedrag is sinds 2013 niet meer verhoogd. Zolang de beëindigingsregeling onder deze grens blijft is er uiteraard niets aan de hand. Maar wat nu als de transitievergoeding alleen al hoger is? De transitievergoeding kan maximaal óf € 81.000 bruto bedragen óf, als het jaarsalaris hoger ligt, dat jaarsalaris. Als de transitievergoeding hoger ligt dan de WNT-norm, zal een topfunctionaris niet snel akkoord gaan met een beëindigingsovereenkomst omdat de transitievergoeding niet ‘vrijwillig’ mag worden afgesproken maar alleen mag worden toegekend als die verplicht is. Ofwel, als deze uit de wet voortvloeit. Daarvan is alleen sprake bij opzegging, ontbinding of niet-voortzetting na einde van rechtswege op verzoek van de werkgever. Een beëindigingsovereenkomst valt daar niet onder.

Kan een afspraak – en dus beëindigingsovereenkomst – écht niet? Als een transitievergoeding wordt afgesproken vloeit deze toch feitelijk uit de wet voort? Nee, het kan echt niet. Want de wetgever heeft uitdrukkelijk bepaald dat er in een beëindigingsovereenkomst géén afspraken mogen worden gemaakt over een vergoeding die hóger ligt dan de WNT-norm van € 75.000. Ook als de transitievergoeding hoger ligt. En ook als de rechter die in een procedure dus wél toe zou kennen. In een dergelijke situatie wordt de werkgever – evenals de topfunctionaris zelf – verplicht de weg van de rechter te volgen. Een procedure om de procedure dus.

Het is jammer dat de wetgever geen uitzondering heeft durven maken voor transitievergoedingen die boven de WNT-norm uitgaan. Het gaat in die situatie tenslotte ook om functionarissen die al behoorlijk lang aan de organisatie verbonden zijn. Het is eigenlijk zonde dat een procedure moet worden gevolgd. Zonde van de tijd en het geld. Publiekgeld dat, gelet op de ratio van de WNT, bij voorkeur aan (het doel van) de instelling moet worden besteed. Bijvoorbeeld de zorg of het onderwijs.

Een afspraak  – in een beëindigingsovereenkomst – is simpelweg nietig. Ofwel de voormalig topfunctionaris moet deze terugbetalen. Ook de accountant van de instelling zal bezwaar maken en geen goedkeurende verklaring afgeven bij een beëindigingsregeling met een afspraak die hoger uitkomt dan de WNT-norm.

Zijn er oplossingen denkbaar?

Het toekennen van een transitievergoeding kan via een zogenoemde pro forma procedure bij de rechter. Dus ja, dat kan relatief eenvoudig. Mogelijk biedt een opzegging op initiatief van de werkgever waarmee de werknemer ook instemt soelaas. Wel zal nodig zijn dat hier een afspraak aan ten grondslag ligt. Dus wat is dan feitelijk het verschil met een beëindigingsovereenkomst?

Dan de vrijstelling van werk. Hoe dat op te lossen als dit de WNT-norm overstijgt. Want ook de vrijstelling van werk telt mee bij het totaalbedrag van € 75.000 bruto. Dat ligt echt lastiger. De topfunctionaris zal in die periode toch echt moeten werken als deze niet ziek is of zijn vakantiedagen niet kan of wil opnemen. En bij ziekte speelt er weer andere problematiek. Een oplossing is lastig te bedenken.

Kortom, de gedachte achter de WNT en WNT-norm is te waarderen en begrijpen. De uitvoering is soms lastiger en niet uitlegbaar als andere wetgeving tot iets heel anders zou leiden. Want wat is het verschil tussen een topfunctionaris en ‘gewone’ werknemer bij het einde van zijn/haar arbeidsovereenkomst?

Mijns inziens is de wetgever aan zet. Het is niet heel moeilijk om bijvoorbeeld de WNT-norm bij beëindigingsvergoedingen te laten aansluiten bij de hoogte van de transitievergoeding. Tot die tijd is het verstandig te bezien of gelet op de wettelijke grenzen, enige creativiteit partijen kan helpen bij een oplossing.

Vragen?

Heeft u vragen over dit artikel, neemt u dan contact op met Henriëtte van Baalen, Partner, Advocaat & mediator, Arbeid, Medezeggenschap & Mediation