Werkgeversverklaring avondklok: do’s and don’ts

Het is aan de werkgevers om te bepalen of hun werknemers tijdens de avondklok voor hun werk op straat moeten zijn. Werknemers die voor hun werk op straat moeten zijn, moeten twee verklaringen bij zich hebben. Het is niet de bedoeling dat de werkgever en de werknemer zelf een verklaring opstellen. Alleen de door Rijksoverheid opgestelde verklaringen/formulieren mogen worden gebruikt. Deze hoeven niet per se te worden geprint maar mogen vanaf een telefoon of tablet worden getoond.

1. Een door de werkgever ingevulde en ondertekende Werkgeversverklaring avondklok.

Op dit formulier kan de werkgever ofwel aangeven (zo precies mogelijk) op welke dagen en tijdtippen de werknemer buiten moet zijn ofwel dat hij voor de werknemer geen vaste tijden kan aangeven. Het is echter niet de bedoeling dat bijvoorbeeld jongeren met een baantje in de weekenden met dit formulier een vrijbrief krijgen om alsnog 7 avonden per week onder de avondklok uit te kunnen komen. Op het formulier is expliciet vermeld dat misbruik strafbaar is. De werkgever moet dan ook verklaren dat het formulier naar waarheid is ingevuld. Op dit formulier is aangegeven dat de werknemer ook een Eigen verklaring avondklok bij zich moet hebben.

2. Een door de werknemer zelf ingevulde Eigen verklaring avondklok.

Ook op dit formulier staat dat misbruik strafbaar is en dat de werknemer een Werkgeversverklaring Avondklok moet kunnen tonen. De werknemer moet er ook hier voor tekenen dat hij het formulier naar waarheid heeft ingevuld. Met deze verklaringen moet zorgvuldig worden omgegaan, want misbruik kan een strafblad opleveren.

Ook stagiairs hebben een Eigen verklaring avondklok en een Werkgeversverklaring avondklok nodig omdat ook zij zijn te beschouwen als werknemers.

Een zzp’er moet zijn eigen Werkgeversverklaring avondklok invullen met ofwel de (bedrijfs)naam en contactgegevens van de opdrachtgever of, als hij geen opdrachtgever heeft,  de naam van zijn eigen bedrijf in. Daarnaast moet ook hij een Eigen verklaring avondklok op zak hebben.

Voor uitzendkrachten geldt dat de Werkgeversverklaring zowel door de uitlener als door de inlener mag worden ingevuld.

Vrijwilligers kunnen in principe geen Werkgeversverklaring krijgen. Toch zijn daar ook weer uitzonderingen op. Zo kunnen vrijwilligers – mits daarover afspraken zijn gemaakt met  Den Haag – die bijvoorbeeld bij topsportwedstijden werkzaam zijn, wel een Werkgeversverklaring krijgen.

Vanaf 25 januari 2021 mogen naast de politie ook Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) de avondklok handhaven. Gemeenten mogen zelf bepalen of boa’s mogen handhaven of niet. De verklaringen moeten op verzoek van een handhaver direct getoond kunnen worden. De beoordeling of je een geldige reden hebt om buiten de avondklok te reizen ligt bij de handhavers. Het niet kunnen tonen van de formulieren omdat sprake zou zijn van een spoedopdracht, geldt niet als een geldig excuus.

De wettelijke grondslag voor de Tijdelijke regeling landelijke avondklok covid-19 is opgenomen in de art. 8 Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg). Hoewel op grond van art. 30 van de Wbbbg bij overtreding van de avondklok een sanctie geldt van hechtenis van ten hoogste zes maanden of een geldboete van de derde categorie (€ 8.700,–)  heeft het openbaar ministerie aangegeven als richtlijn te hanteren dat voor overtreding van de avondklok een boete van € 95 wordt opgelegd, zodat er geen aantekening komt in het Justitieel Documentatie Systeem (het ‘strafblad’). Dat is mogelijk anders als de Eigen verklaring avondklok en de Werkgeversverklaring avondklok (bewust) niet juist of onvolledig zijn ingevuld.

Misbruik maken van een Werkgeversverklaring wordt beschouwd als valsheid in geschrifte en is strafbaar. Ook het expres verkeerd invullen van de Eigen verklaring wordt gezien als valsheid in geschrifte. Valsheid in geschrifte is strafbaar op grond van artikel 225 Wetboek van Strafrecht.  Volgens de wet is sprake van valsheid in geschrifte als iemand een geschrift valselijk opmaakt en vervalst dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, met als doel het te gebruiken alsof het een echt en onvervalst document is. Let op, ook het niet invullen van (een deel van) een formulier waarop gegevens moesten worden vermeld kan worden gezien als valselijk ‘invullen’ respectievelijk ‘vermelden’. Ook als iemand anders een document heeft vervalst of valselijk heeft opgemaakt en dit vervolgens door iemand anders wordt gebruikt, dan is de laatstgenoemde persoon ook strafbaar. Valsheid in geschrifte is dan ook een ernstig feit – namelijk een misdrijf. Een veroordeling voor valsheid in geschrifte kan dan ook serieuze gevolgen hebben. De verdenking of veroordeling voor valsheid in geschrifte kan leiden tot een hogere boete en een strafblad en kan daarmee tot problemen leiden bij het aanvragen van een Verklaring omtrent het Gedrag (VOG).

Als een werknemer verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit, dan kan dit gevolgen hebben voor zijn dienstverband. Het enkele feit dat iemand verdacht wordt van, of veroordeeld is wegens het plegen van een strafbaar feit maakt nog niet dat hij of zij ook direct ontslagen kan worden. Voor een ontslag zijn daarnaast ook bijkomende omstandigheden relevant, zoals de aard en de ernst van de verdenking, de relatie tot het werk, de openheid die de werknemer geeft over de strafzaak, de invloed op de collega’s etc. Een werknemer ontslaan die verdacht wordt van een strafbaar feit, kan alleen als de aard van het feit zo’n directe relatie met het werk heeft dat van de werkgever niet verlangd kan worden dat het dienstverband nog langer voortduurt. Dat is een zware toets. Het is echter niet ondenkbaar dat wanneer een werknemer de Werkgeversverklaring opzettelijk misbruikt, dit zal kunnen leiden tot een vertrouwensbreuk met als uiterste consequentie ontslag.

Interessant in dit kader is ook het blog “Ontslag op staande voet voor een rellende werknemer wél mogelijk” van onze collega Vincent Stavleu over de mogelijkheid van een ontslag op staande voet in combinatie met de rellen die volgden op de invoering van de avondklok.

Raakt u of uw medewerker in de problemen door een verkeerd gebruik van deze formulieren, neem dan gerust contact op met één van onze specialisten van het Team Arbeid, Medezeggenschap & Mediation. En laten we met zijn allen hopen dat de avondklok inderdaad op 10 februari weer ten einde is!

Heeft u vragen over de werkgeversverklaring, neemt u dan contact op met Henriëtte van Baalen.