Prognose-torpedo: effectief middel tegen vorderingen in kort geding

In een recent kort geding vorderde de franchisegever betaling van een geldbedrag van een franchisenemer. Deze franchisenemer beriep zich echter op ondeugdelijke prognoses en dwaling waardoor de vordering van de franchisegever werd afgewezen. Daarmee blijkt wederom dat een beroep op ondeugdelijke prognoses en dwaling een effectief middel kan zijn voor een franchisenemer om in kort geding een franchisegever van het lijf te houden. In deze blog een korte bespreking van de ‘prognose-torpedo’.

Casus

De zaak zat – kort samengevat – als volgt in elkaar. Franchisegever Eye Wish en een franchisenemer hadden een franchiseovereenkomst met elkaar gesloten. Op enig moment ontstonden er aanzienlijke betalingsachterstanden aan de zijde van de franchisenemer. Naar aanleiding van deze betalingsachterstanden hadden partijen weliswaar overleg met elkaar gevoerd maar dat had helaas niet tot oplossingen geleid. De franchisegever startte toen een kort geding om alsnog betaling te krijgen.

In deze kort geding-procedure beriep de franchisenemer zich echter op ondeugdelijke prognoses en het ontbreken van een deugdelijk vestigingsplaatsonderzoek. De franchisegever zou volgens deze franchisenemer ten tijde van het sluiten van de franchiseovereenkomst onrealistische en te rooskleurige omzetten hebben geprognosticeerd waardoor de franchisenemer onder een onjuiste voorstelling van zaken (dwaling) had gecontracteerd. Op grond van deze dwaling werd vervolgens de vernietiging van de franchiseovereenkomst ingeroepen waardoor volgens de franchisenemer de franchisegever geen geld meer van hem zou kunnen vorderen.

‘Terecht’ aldus de voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam (ECLI:NL:RBAMS:2019:1610 – klik hier voor het volledige vonnis). Volgens de voorzieningenrechter is op voorhand immers niet uitgesloten dat er inderdaad sprake is van ondeugdelijke prognoses en eventuele schadeplichtigheid van de franchisegever. Nader onderzoek moet dat echter uitwijzen, waarvoor in het kort geding zelf geen gelegenheid is. De vordering van de franchisegever wordt vervolgens afgewezen.

Prognose-torpedo

Door in kort geding als verweer een beroep te doen op ondeugdelijke prognoses en dwaling heeft deze franchisenemer dus effectief de vordering van de franchisegever juridisch getorpedeerd waardoor deze vordering is afgewezen. Een dergelijke ‘prognose-torpedo’ blijkt dan ook wederom een uiterst effectief middel om vorderingen van een franchisegever in kort geding te doen zinken. Ik zeg bewust ‘wederom’, omdat er ook legio andere rechtszaken zijn aan te wijzen waarbij een prognose-torpedo doel heeft getroffen. Denk, bijvoorbeeld, aan een uitspraak van de Rechtbank Breda in kort geding op 16 januari 1996 in de zaak ‘Kinderparadijs’, alsmede het afwijzen door de rechter van een vordering tot nakoming van een postcontractueel non-concurrentiebeding in de zaak ‘Cartridge World’ (ECLI:NL:RBZUT:2007:AZ8931 – klik hier voor het volledige vonnis).

Eind goed al goed?

Het voorlopige oordeel van de voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam betekent overigens niet automatisch dat in de (eventuele) bodemprocedure inderdaad zal komen vast te staan dat de prognoses ondeugdelijk zijn. In het kort geding is immers enkel voorlopig geoordeeld door de rechter dat ‘niet is uitgesloten’ dat er sprake zou kunnen zijn van ondeugdelijke prognoses. Dat is wat anders dan dat er voldoende overtuigend gesteld en bewezen is dat de prognoses ook daadwerkelijk ondeugdelijk zijn. Blijkt in de bodemprocedure dat niet aangetoond kan worden door de franchisenemer dat er inderdaad sprake is van ondeugdelijke prognoses dan zal de vordering van de franchisegever alsnog toegewezen kunnen worden.

In de voornoemde ‘Kinderparadijs’-zaak werd overigens later in de bodemprocedure inderdaad vastgesteld dat de prognoses ondeugdelijk waren en dat de vordering van de franchisegever definitief niet kon worden toegewezen. In de voornoemde ‘Cartridge World’-zaak kwam het helemaal niet meer tot een bodemprocedure. Dat schept mogelijk hoop voor de Eye Wish franchisenemer in deze zaak, hoewel in het verleden behaalde resultaten natuurlijk nooit een garantie voor de toekomst zijn. De prognose-torpedo heeft zich ondertussen in ieder geval bewezen als effectief verweermiddel in kort geding tegen vorderingen van de franchisegever. 

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Menno de Wijs, advocaat, m.dewijs@declercq.com