Ontslag op staande voet: Nederlandse rechter oordeelt naar Iers recht

Dat er vreemde situaties kunnen ontstaan bij werknemers die een arbeidsovereenkomst met een buitenlandse werkgever hebben, heb ik al eerder toegelicht in mijn blog: “Vreemde situaties bij forum- en rechtskeuze: Nederlandse rechter moet in arbeidsgeschil Texaans recht toepassen.”

Op grond van een in de arbeidsovereenkomst van de werkneemster opgenomen eenzijdig wijzigingsbeding is haar standplaats door Ryanair gewijzigd van Eindhoven naar Dublin. De werkneemster was het daarmee oneens. Omdat zij weigerde haar werkzaamheden vanuit Dublin aan te vangen en op een door Ryanair georganiseerde hoorzitting over de verplaatsing van de standplaats te verschijnen, is zij op staande voet ontslagen. De werkneemster meent dat dit ontslag op grond van het Nederlandse arbeidsrecht onterecht is gegeven. Zij berust in het ontslag maar vordert bij de Nederlandse kantonrechter achterstallig salaris, een billijke vergoeding van € 25.000,-, de transitievergoeding en een vergoeding wegens onregelmatige opzegging.

In de arbeidsovereenkomst is neergelegd dat de Ierse rechter bevoegd is. Er is dan ook een uitdrukkelijke forumkeuze gemaakt.

De kantonrechter oordeelt echter dat, hoewel partijen zijn overeengekomen dat de Ierse rechter bevoegd is, in dit geval toch de Nederlandse rechter bevoegd is. Uitgangspunt daarbij is dat een overeenkomst wordt beheerst door het recht van het land waar de werknemer gewoonlijk zijn werkzaamheden verricht, tenzij uit de omstandigheden blijkt dat er een nauwere band bestaat met het recht van een ander land. De thuisbasis kan een belangrijke aanwijzing zijn voor het vaststellen van de plaats waar de werknemer gewoonlijk werkt. In dit geval oordeelde de kantonrechter dat Eindhoven de thuisbasis van de werkneemster was, nu zij was geplaatst in Eindhoven, haar diensten op Eindhoven Airport begonnen en eindigden en zij daar haar werkinstructies ontving. Dit terwijl zij haar werkzaamheden grotendeels uitvoerde aan boord van Ierse vliegtuigen en slechts een klein deel van haar werkzaamheden (ongeveer 8%) in of vanuit Eindhoven werd uitgevoerd.  Al met al oordeelde de kantonrechter dat de kantonrechter Eindhoven bevoegd was.

De in de arbeidsovereenkomst overeengekomen rechtskeuze voor Iers recht is volgens de kantonrechter wel gewoon geldig. Zie voor een uitgebreide toelichting op de criteria die worden gehanteerd om de bevoegdheid van de nationale rechter en het toepasselijk recht in geval van een arbeidsgeschil te bepalen, onze eerdere blog “Nederlandse piloot in dienst van Turkse vliegtuigmaatschappij ontslagen. Welk nationaal recht is van toepassing?”.

De kantonrechter oordeelt dat het ontslag op staande voet op grond van het Ierse arbeidsrecht terecht is gegeven. Het opnemen van het eenzijdig wijzigingsbeding was naar Iers recht niet in strijd met de wet of jurisprudentie. De weigering van de werkneemster om mee te werken aan de standplaatswijziging en de structurele weigering om te verschijnen op de geplande hoorzittingen, leverden “gross misconduct” op, dat naar Iers recht reden voor ontslag op staande voet is. De kantonrechter wijst de vorderingen van de werkneemster dan ook af.

Uit deze uitspraak blijkt wederom dat de bevoegdheid van een nationale rechter niets zegt over het toepasselijke nationale recht. Ook hier moest een Nederlandse rechter buitenlands recht toepassen, terwijl hij daarin niet voldoende thuis is. Wij adviseren dan ook bij het aangaan van arbeidsovereenkomsten altijd vóóraf goed te checken wat de mogelijke gevolgen van een bepaalde forum- (en/of) rechtskeuzebepaling kunnen zijn. Uiteraard helpen wij u daar graag bij.

Heeft u vragen over dit artikel, neemt u dan contact op met Barbara van Dam, paralegal, Arbeid, Medezeggenschap & Mediation.