Mededinging en het postcontractueel non-concurrentiebeding in de franchiseovereenkomst

Een postcontractueel non-concurrentiebeding verbiedt een vertrekkende franchisenemer om na het einde van de franchise concurrerende activiteiten te ontplooien. Dergelijke concurrentiebedingen zijn doorgaans beperkt in tijd (bijvoorbeeld één jaar) en geografie (vaak het rayon of het vestigingspunt). Een ex-franchisenemer kan proberen om een concurrentiebeding te vernietigen op grond van het kartelverbod, maar zal daarvoor wel voldoende moeten kunnen bewijzen.

Een ex-franchisenemer van een bepaalde uitvaart-formule was gebonden aan een postcontractueel non-concurrentiebeding dat hem verbood om gedurende een periode van één jaar in het eerdere rayon te concurreren met de formule. Aldus deze ex-franchisenemer was dit concurrentiebeding echter in strijd met het kartelverbod van artikel 6 Mededingingswet (Mw). Door het beding zou de mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan zou worden verhinderd, beperkt of vervalst. De ex-franchisenemer startte vervolgens een kort geding en vorderde mede op die grond schorsing van het non-concurrentiebeding. De rechter (ECLI:NL:RBMNE:2018:1117 – klik hier voor het vonnis) is echter van mening dat onvoldoende is vast komen te staan dat het postcontractuele non-concurrentiebeding inderdaad in strijd is met het kartelverbod van artikel 6 Mw.

Hoewel het altijd verleidelijk is om eerst te kijken of er sprake is van een mogelijke vrijstelling van het kartelverbod op grond waarvan de (vermeende) inbreuk toch toelaatbaar is, doorloopt de rechter in deze een juiste route door eerst te inventariseren of er sprake is van enige inbreuk op het kartelverbod. Daarbij merkt de rechter op dat diegene die zich erop beroept dat er sprake is van een inbreuk op het mededingingsrecht ook de bewijslast heeft van die stelling. Die partij dient voldoende feiten en omstandigheden aan te dragen die aannemelijk maken dat de vrije mededinging op die markt is of zou kunnen worden verstoord.

Aldus de rechter heeft de ex-franchisenemer echter niet voldoende feiten en omstandigheden aangedragen om daartoe te kunnen komen. Verder merkt de rechter op de franchiseovereenkomst een verticale overeenkomst is en het non-concurrentiebeding een verticale beperking. Die zijn over het algemeen minder schadelijk dan horizontale beperkingen. Bedingen die noodzakelijk zijn om de franchiseformule te laten werken zijn derhalve niet mededingingsbeperkend en vallen niet onder het kartelverbod.

Deze uitspraak bevestigt dat een beroep op het kartelverbod geen eenvoudige vingeroefening is. Een franchisenemer zal zijn huiswerk uiterst secuur moeten doen om een beroep op het kartelverbod te laten slagen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Menno de Wijs, advocaat, [email protected]