Kringloopgevecht: merkinbreuk bij gebruik van AdWords

De Stichting Rataplan Beheer (verder: Rataplan) is een grote kringloopwinkelketen en is in het bezit van het Benelux woordmerk “RATAPLAN”. Rataplan heeft ook een vestiging in Alkmaar. Kringloopwinkel Alkmaar – uiteraard ook gevestigd in Alkmaar – maakt gebruik van de zoekadvertentiedienst van Google, genaamd AdWords. Deze dienst maakt het voor bedrijven mogelijk dat wanneer internetgebruikers bepaalde zoektermen in de Google zoekmachine intypen zij naast de reguliere zoekresultaten, advertenties van die bedrijven te zien krijgen. Kringloopwinkel Alkmaar had de zoekterm “Rataplan” ingekocht, waardoor internetgebruikers bij het zoeken van deze term rechts in beeld een reclame van Kringloopwinkel Alkmaar te zien kregen.

Rataplan was hier uiteraard niet van gediend en heeft contact opgenomen met Kringloopwinkel Alkmaar. De twee kringloopwinkels spraken met elkaar af dat Kringloopwinkel Alkmaar een einde zou maken aan deze praktijken. Toch concludeerde Rataplan niet veel later dat Kringloopwinkel Alkmaar nog steeds deze reclamehandelingen verrichtte, waardoor zij zich genoodzaakt voelde een kort geding aanhangig te maken.

De voorzieningenrechter onderzoekt of Kringloopwinkel Alkmaar – door het inkopen van het zoekresultaat “Rataplan” bij Google AdWords – inbreuk maakt op de merk- en handelsnaam van Rataplan. Hiervoor legt de voorzieningenrechter in eerste instantie uit hoe volgens het Europese Hof van Justitie met deze situatie moet worden omgegaan. Het Hof stelt dat een merkhouder zich enkel tegen het gebruik van zijn merknaam via AdWords kan verzetten wanneer hierdoor één van de merkfuncties kan worden aangetast. Het gaat hier om de wezenlijk bestemde herkomstaanduidingsfunctie, de investeringsfunctie en de reclamefunctie van het merkrecht.

Voor wat betreft de herkomstaanduidingsfunctie zegt het Hof in zijn arrest Interflora onder andere het volgende:

 (…) “Van afbreuk aan deze functie van het merk is sprake wanneer de advertentie het voor de normaal geïnformeerde en redelijk oplettende internetgebruiker onmogelijk of moeilijk maakt om te weten of de waren of diensten waarop de advertentie betrekking heeft, afkomstig zijn van de merkhouder of een economisch met hem verbonden onderneming (…) Wanneer de advertentie van een derde de indruk wekt dat er tussen deze derde en de merkhouder een economische band bestaat, moet worden geoordeeld dat de herkomstaanduidingsfunctie van dat merk is aangetast.”

De voorzieningenrechter vindt dat in deze zaak hiervan sprake is. Immers, de normaal geïnformeerde en redelijk oplettende internetgebruiker zal door het zien van de advertentie denken dat op de website van Kringloopwinkel Alkmaar kringloopartikelen van Rataplan te koop worden aangeboden. Uit de tekst van de advertentie wordt ook niet duidelijk gemaakt dat het om een alternatieve kringloopwinkel gaat. Op grond hiervan werkt Kringloop Alkmaar verwarring in de hand.

De voorzieningenrecht wijst de vordering van Rataplan toe om Kringloopwinkel Alkmaar – op straffe van een dwangsom – te verbieden in de toekomst de naam “Rataplan” via Google AdWords in te kopen. Er is namelijk – ondanks het feit dat Kringloop Alkmaar beweert deze handelingen niet meer te hebben verricht – voldoende serieuze dreiging tot verder onrechtmatig handelen.

Uit deze uitspraak blijkt nog maar eens dat het inkopen van zoektermen via Google AdWords onrechtmatig kan zijn wanneer het gaat om beschermde merknamen. Hiervan is echter alleen sprake wanneer deze handeling één van de kernfuncties van het merkenrecht kan aantasten, te weten de herkomstaanduidingsfunctie, de investeringsfunctie of de reclamefunctie. In het onderhavige geval was hiervan sprake. Dus voor gebruik van AdWords geldt: bezint eer ge begint!

Teun Pouw

Heeft u vragen over deze blog, neemt u dan contact op met Annmarie van Egmond.