Op grond van de huidige Wet flexibel werken (Wfw) kunnen werknemers een verzoek indienen bij hun werkgever tot wijziging van de arbeidsduur, werktijd en/of arbeidsplaats. De werkgever mag een verzoek at ziet op aanpassing van de arbeidsduur en werktijd alleen afwijzen als sprake is van “zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen”. Dit terwijl op dit moment een verzoek van de werknemer tot aanpassing van de arbeidsplaats door de werkgever nog op iedere grond worden afgewezen. Met de nieuwe wet wordt dit verschil rechtgetrokken en krijgt de werknemer feitelijk een grotere stem in het bepalen van de arbeidsplaats.

Het wetsvoorstel Wet werken waar je wil moet het mogelijk maken dat ook een verzoek tot thuiswerken (dus een verzoek tot aanpassing van de arbeidsplaats) voortaan op dezelfde manier wordt behandeld als een verzoek tot aanpassing van de werktijd of de arbeidsduur. Ook een verzoek tot thuiswerken mag dan alleen door de werkgever worden afgewezen als sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

• Het verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats moet door de werknemer schriftelijk worden ingediend, bijvoorbeeld per e-mail.
• In het verzoek moet in ieder geval worden aangegeven op welk moment de verzochte aanpassing dient in te gaan.
• Het verzoek moet ten minste twee maanden vóór het beoogde tijdstip van ingang van de aanpassing zijn ingediend.
• De werknemer is niet verplicht zijn verzoek te motiveren.
• De werkgever moet met de werknemer in overleg treden over het verzoek.
• De werkgever moet uiterlijk een maand voor de beoogde ingangsdatum schriftelijk op het verzoek hebben beslist.

Dit zijn natuurlijk de wettelijke (formele) eisen. Werkgever en werknemer kunnen uiteraard altijd laagdrempeliger afspraken maken. Wij adviseren dergelijke afspraken wel altijd goed vast te leggen, om toekomstige misverstanden te voorkomen.

• De wet geldt niet voor werkgevers met minder dan tien medewerkers.
• Afwijking van de regeling is mogelijk als op de arbeidsovereenkomst een cao van toepassing is waarin een relevante bepaling over de arbeidsplaats is opgenomen.
• Als er geen cao van toepassing is of de cao bevat geen relevante bepaling daaromtrent, dan kan de werkgever voor een periode van maximaal 5 jaar van deze regeling afwijken mits de werknemersvertegenwoordiging (OR of PVT) daarmee schriftelijk heeft ingestemd.

Mensen hebben de afgelopen maanden ook ervaren dat het fijn kan zijn om vanuit het buitenland te (tele)werken. Bijvoorbeeld omdat ze niet terug konden reizen vanwege coronamaatregelen, bij familie of vrienden logeerden of daar goedkoop kunnen wonen.

Bij grensoverschrijdend werken is het belangrijk erbij stil te staan in welk land uw werknemer sociaal verzekerd is. Als uw werknemer niet in Nederland woont, maar wel inkomen in of vanuit Nederland heeft, dan moet worden beoordeeld of die werknemer verplicht verzekerd is voor de Nederlandse volksverzekeringen, zoals de AOW, WW en arbeidsongeschiktheid. Dit is onder andere afhankelijk van de persoonlijke situatie, het soort organisatie waarvoor wordt gewerkt en het land waarin wordt gewerkt. Zo blijft die werknemer bijvoorbeeld in Nederland belasting betalen als in een land van de Europese Unie of Europese Economische Ruimte wordt gewerkt. Dat geldt ook ten aanzien van een land waar Nederland een verdrag mee heeft. In beide gevallen blijft dan het recht op sociale verzekeringen bestaan. Meer informatie hierover vindt u op de website van de Rijksoverheid.

Werken in het buitenland is vaak maatwerk. Bij deze ingewikkelde materie en andere arbeidsrechtelijke aspecten die hierbij voor u een rol kunnen spelen, adviseren wij u graag.

Hoewel het doel van het wetsvoorstel is de dialoog tussen werkgever en werknemer over thuiswerken te bevorderen, zal in de praktijk het recht van de werknemer op thuiswerken (veel) sterker worden, zodat eerder sprake zal zijn van ‘een recht op thuiswerken’. Het is de vraag of dat wenselijk is. Dit betekent bijvoorbeeld dat werkgevers bepaalde verantwoordelijkheid dragen voor de inrichting van meerdere werkplekken conform de Arbeidsomstandighedenwet.

Het wetsvoorstel is op 27 januari 2021 bij de Tweede Kamer ingediend. Daarna moet het nog langs de Eerste Kamer. Wij houden u op de hoogte.

Heeft u vragen over de Wet werken waar je wil, neemt u dan contact op met Barbara van Dam.