Einde aan de loonsanctie van UWV?

Het uitgangspunt bij de re-integratie van zieke werknemers is re-integratie in de oorspronkelijke functie en, indien dat niet mogelijk is, hervatting in een andere functie bij de huidige werkgever (eerste spoor). Indien het niet mogelijk is de zieke werknemer binnen de eigen organisatie te re-integreren, dan heeft de werkgever de verantwoordelijkheid re-integratie bij een andere werkgever na te streven (tweede spoor). Het tweede spoor dient ingezet te worden zodra er in het eerste spoor geen re-integratiemogelijkheden meer zijn of komen. Daarnaast wordt van de werkgever verwacht het tweede spoor te bewandelen als na de eerstejaarsevaluatie nog geen resultaten in het eerste spoor zijn geboekt. Dit uiteraard onder voorbehoud dat de zieke werknemer voldoende belastbaar is om te re-integreren.

Indien een zieke werknemer na twee jaar nog niet is gere-integreerd en deze aanspraak wenst te maken op een WIA-uitkering, toetst het UWV (onder meer) of de werkgever ‘in redelijkheid’ ‘adequate inspanningen’ heeft verricht. Wat redelijk en adequaat is verschilt per geval. Hierdoor ontstaat bij werkgevers veel onduidelijkheid over de re-integratie verplichtingen.

In de situaties dat het niet tot een succesvolle re-integratie komt, en het UWV bepaalt dat de re-integratie inspanningen onvoldoende waren en dat hiervoor geen deugdelijke grond bestond, kan het UWV een zogenaamde loonsanctie opleggen aan de werkgever. De loonsanctie is een verlenging van de loondoorbetalingsperiode tijdens ziekte met maximaal 52 weken.

De meest voorkomende reden voor een loonsanctie is het onvoldoende of te laat werken aan re-integratie. Het aantal door UWV opgelegde loonsancties stijgt de laatste tijd fors en uit de huidige jurisprudentie blijkt bovendien dat het zeer lastig is een loonsanctie van het UWV met succes aan te vechten. Werkgevers moeten daarom nog actiever en kritischer om gaan met re-integratie. Voor veel werkgevers is dit een zware (financiële) last, met name rondom het tweede spoor. Een veelgehoord signaal is daarbij dat werkgevers re-integratie tweede spoor enkel inzetten om een loonsanctie van het UWV te voorkomen.

Asscher wil verbeteringen aanbrengen om het draagvlak voor tweede spoor re-integratie te verbeteren. Bovendien wil hij onredelijke tweede spoortrajecten, die enkel ingezet worden om een loonsanctie te voorkomen, tegengaan. Uit onderzoekblijkt immers dat ruim een derde van de werknemers die een tweede spoor traject volgt weer aan het werk komt, zodat het serieus inzetten daarvan zowel voor werkgever als werknemer van groot (financieel) belang kan zijn.

In dat kader heeft Asscher per brief van 21 april 2016 drie maatregelen aangekondigd om een aantal prangende knelpunten die werkgevers ervaren te verminderen. Per brief van 22 december 2016 is Asscher terug gekomen op de invulling van deze maatregelen.

Eén van de maatregelen heeft betrekking op de loonsanctie in relatie tot re-integratie van de zieke werknemer in het tweede spoor. Voor de invulling van deze maatregelen heeft Asscher een onderscheid gemaakt tussen werkgevers die eigenrisicodrager zijn voor de WGA en publiek verzekerden werkgevers.

Eigenrisicodragers voor de WGA:

Eigenrisicodragers hebben voldoende (financiële) prikkels om de re-integratie te bespoedigen, zodat door Asscher wordt voorgesteld dat het UWV eigenrisicodragers niet meer toetst op de re-integratieverplichtingen. Daarmee vervalt ook de mogelijkheid van UWV een loonsanctie aan deze werkgevers op te leggen.

Publiek verzekerden WGA:

Publiek verzekerden werkgevers kunnen tussentijds, rond de eerstejaarsevaluatie, het UWV (tegen betaling) advies vragen over de inzet van het tweede spoor. Als de werkgever dit advies opvolgt en de re-integratie verloopt conform dit advies, kan UWV geen loonsanctie opleggen, aldus het voorstel van Asscher.

Deze voorgestelde invulling kan vooralsnog niet op steun rekenen van de sociale partners, zodat het einde van de loonsanctie van het UWV nog (lang) niet in zicht is. De maatregelen met betrekking tot de re-integratie tweede spoor gaat Asscher daarom uitwerken in een wetswijziging die hij begin dit jaar voorlegt ter internetconsultatie. Ondertussen blijft hij in gesprek met sociale partners over aanpassingen die het draagvlak van het voorstel moeten verbeteren.

Wij houden de voortgang voor u in de gaten en publiceren ontwikkelingen op onze kennisblog.

Hebt u vragen over bovenstaande of over re-integratie in het algemeen? Neem contact op met een van de specialisten van het team Arbeid, Medezeggenschap & Mediation of kom naar het seminar “Werkgever in de lead bij voorkomen ziekte en bij re-integratie” op 16 februari a.s. dat wij in samenwerking met Trendel arbodienstverlening organiseren.