Corona en het risico op bestuurdersaansprakelijkheid

Algemene regel is dat een rechtspersoon, bijvoorbeeld een B.V. of N.V., aansprakelijk is voor haar eigen schulden. De onderneming gaat zelfstandig verplichtingen aan en is jegens anderen gehouden om haar verplichtingen na te komen. Onder bijzondere omstandigheden is, naast aansprakelijkheid van die vennootschap, ook ruimte voor aansprakelijkheid van een bestuurder van de vennootschap. Voor het aannemen van bestuurdersaansprakelijkheid is vereist dat die bestuurder ter zake van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt.

In sommige gevallen kan de bestuurder dus in privé aansprakelijk zijn voor schulden en verplichtingen van de vennootschap. Daarvan kan sprake zijn indien een bestuurder van een rechtspersoon kan voorzien dat de vennootschap niet aan bepaalde verplichtingen zal kunnen voldoen. Als de bestuurder namens de vennootschap toch deze verplichtingen aangaat en de vennootschap deze vervolgens niet kan nakomen, kan dit leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder tegenover de vennootschap en schuldeisers van de vennootschap. Wanneer de vennootschap onverhoopt failliet gaat, loopt de bestuurder ook het risico om door de curator te worden aangesproken.

Hoe kunt u het risico op bestuurdersaansprakelijkheid tijdens de coronacrisis zoveel als mogelijk beperken? Enkele tips.

Maak een financieel en juridisch plan van aanpak

Breng de lopende financiële en juridische verplichtingen van de vennootschap in kaart. Doe dit ook voor de verwachte inkomsten van de vennootschap. Bespreek de prognoses eventueel met uw adviseur en maak een plan om aan de verplichtingen van de vennootschap te voldoen. Controleer uw contracten op mogelijke bepalingen waarmee u uw voordeel kunt doen.

Wees voorzichtig met nieuwe verplichtingen

De verleiding zal groot zijn om verplichtingen aan te gaan in de hoop het tij te kunnen keren. Wees hier voorzichtig mee. Ga alleen nieuwe verplichtingen aan die in het plan passen en waarvan duidelijk is dat de vennootschap die zal kunnen nakomen en eventueel verhaal zal kunnen bieden voor de schade.

Selectieve betaling

Uitgangspunt is dat het een bestuurder vrij staat een eigen afweging te maken wanneer en welke schuldeiser wordt voldaan. Selectieve betaling – waarbij een latere schuldeiser eerder betaald krijgt dan een eerdere – is dus niet altijd onrechtmatig. Sommige zakelijke relaties zijn immers belangrijker voor het voortbestaan van de onderneming dan andere. Leg dit vast. Selectieve betaling kan tot bestuurdersaansprakelijkheidsrisico’s leiden als de activiteiten van de vennootschap worden beëindigd en de onderneming niet over voldoende middelen beschikt om alle schuldeisers te voldoen. Het maken van goede afspraken met alle relaties, of het nu leveranciers of afnemers zijn, is essentieel. Wees transparant en leg de gemaakte afspraken schriftelijk vast.

Maak gebruik van de steunmaatregelen

Het kabinet heeft een breed scala van steunmaatregelen in het leven geroepen. Denk aan de tijdelijke regeling tegemoetkoming loonkosten en uitstel van betaling van belasting en boetes. Het aantal nieuwe steunmaatregelen wordt steeds groter. Maak hier, indien uw bedrijf daarvoor in aanmerking komt, tijdig gebruik van.

Vraag tijdig surseance van betaling of faillissement aan

Wanneer de bestuurder voorziet dat de vennootschap wegens een liquiditeitstekort haar schulden niet meer kan betalen, is het verstandig surseance van betaling aan te vragen bij de rechter. Feitelijk wordt dan uitstel van betaling verleend. Samen met een bewindvoerder, die door de rechtbank wordt benoemd, heeft de bestuurder heeft dan iets meer tijd om orde op zaken te stellen en een eventueel faillissement te voorkomen.

Wanneer de vennootschap in een situatie verkeert waarin zij is opgehouden met betalen, dient het faillissement te worden aangevraagd. Het ‘in de lucht houden’ van een verlieslatende onderneming, kan bestuurdersaansprakelijkheidsrisico’s met zich brengen. Enkele tips om het risico op bestuurdersaansprakelijkheid te beperken:

• Deponeer de jaarrekeningen van de vennootschap op tijd.
• Zorg dat de administratie op orde is. Ook in een hectische periode voorafgaand aan faillissement, is het belangrijk hier aandacht aan te blijven besteden.
• Keer geen dividend uit waarvan duidelijk is dat de vennootschap dit eigenlijk niet kan betalen. Ga ook niet vlak voor een faillissement over tot bijvoorbeeld een flinke verhoging van de managementvergoeding.
• Verkoop alleen activa of bezittingen van de vennootschap als daar een marktconforme prijs voor wordt betaald en leg dit goed vast.

Tot slot: win tijdig juridisch en financieel advies in om risico’s op bestuurdersaansprakelijkheid te beperken. Uw adviseurs kunnen u helpen met het maken van een plan en het vastleggen van afspraken met klanten, leveranciers en andere zakelijke relaties. De advocaten van De Clercq staan voor uw klaar.

Heeft u vragen? Neem geheel vrijblijvend contact op met Tim de Vries en Menno de Wijs, advocaten Ondernemingsrecht.