Brexit en de gevolgen voor Nederlandse werkgevers (deel 1)

Ondanks de huidige zorgwekkende tijden voor ondernemingen als gevolg van het virus en de overheidsmaatregelen om de verspreiding in te dammen, is het zaak om de komende twee maanden wat extra aandacht te besteden aan de Britse werknemers binnen de organisatie. Voor werkgevers is het namelijk geen overbodige luxe om in het kader van goed werkgeverschap voor alle zekerheid na te gaan of Britse werknemers hun zaakjes in het kader van Brexit goed op orde hebben.

Brexit heeft uiteraard geen gevolgen voor verblijfs- en werkrechten van Britten die zowel de Britse nationaliteit als die van een lidstaat van de EU of de EER of van Zwitserland. Britten met een dergelijke dubbele nationaliteit hoeven dan ook niets te doen om in Nederland te kunnen blijven wonen en werken.

Ten aanzien van alle andere Britse werknemers in Nederland, geldt echter dat zij tijdig actie moeten ondernemen. Als zorgvuldig werkgever kunt u hierbij helpen door hen actief door HR te laten informeren en na te gaan of deze werknemers de vereiste stappen hebben ondernomen. De deadline is namelijk in zicht!

In het kader van Brexit is een overgangsperiode afgesproken die afloopt op 31 december 2020. Een verlenging van deze periode zal definitief niet plaatsvinden, nu van deze verlengingsmogelijkheid vóór 1 juli 2020 gebruik had moeten worden gemaakt en het Verenigd Koninkrijk heeft aangegeven hier geen oren naar te hebben.

Tot het einde van 2020 wijzigt er niets: Britse onderdanen en hun familie hebben alleen een geldig paspoort nodig om in de EU binnen te komen, te verblijven, te wonen en te werken. Voor Britse onderdanen die al in Nederland zijn, geldt zij zich vóór 2021 moeten hebben geregistreerd bij de gemeente van hun woonplaats en een verblijfsvergunning bij de IND hebben aangevraagd, om na de overgangsperiode in Nederland te kunnen blijven. Dit geldt overigens ook voor Britse grensarbeiders die in Nederland wonen, maar in Duitsland of België werken.

Tot augustus 2020 stuurde de IND een uitnodiging om een verblijfsvergunning aan iedere Brit die zich in de Basisregistratie Personen (BRP) had laten registreren. Britten die al een verblijfsdocument hebben voor duurzaam verblijf als EU-burger, hoeven niets te doen. De IND controleert automatisch of zij recht hebben op de Nederlandse verblijfsvergunning. Deze Britten hoeven dus geen aanvraag in te dienen, maar worden door de IND uitgenodigd om de nieuwe Nederlandse verblijfsvergunning op te halen.

Voor alle andere Britten in Nederland geldt dat de IND per augustus 2020 is gestopt met het sturen van uitnodigingsbrieven. Het is dan ook zaak dat zij zelf vóór 31 december 2020 online een Nederlandse verblijfsvergunning aanvragen. Om dit te kunnen doen moeten zij:

• ingeschreven staan in de BRP als inwoner in Nederland;
• een DigiD hebben om digitaal met de Nederlandse overheid te kunnen corresponderen;
• post digitaal ontvangen via MijnOverheid; en
• een Nederlandse bankrekening hebben om de leges voor de verblijfsvergunning te kunnen betalen.

Voor Britten die vóór 31 december 2020 in Nederland wonen (of komen wonen) geldt dat zij voor de volgende Nederlandse verblijfsvergunningen (de zogenoemde post-Brexit verblijfsvergunningen) in aanmerking kunnen komen:

1. Britten die korter dan 5 jaar rechtmatig in Nederland verblijven, krijgen voor de periode na 31 december 2020 een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als zij voldoen aan de verblijfsvoorwaarden die gelden voor EU-burgers die korter dan vijf jaar in de EU verblijven. Met deze vergunning behouden Britten vrije toegang tot de arbeidsmarkt. Werkgevers hebben dan dus geen werkvergunning nodig om deze Britse burgers in dienst te houden of te nemen gedurende de periode van deze verblijfsvergunning.  
2. Britten die langer dan 5 jaar rechtmatig in Nederland wonen, kunnen een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd verkrijgen onder dezelfde voorwaarden als EU-burgers een duurzaam verblijfsrecht kunnen verkrijgen. Ook hiermee bestaat er een recht op vrije toegang tot de arbeidsmarkt in Nederland.

Zoals al eerder aangegeven hoeven Britten die in het bezit zijn van een verblijfsdocument EU duurzaam verblijf niets te doen. Zij krijgen een brief van de IND waar in staat waar en wanneer zij hun verblijfsdocument kunnen omwisselen voor een Nederlandse verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd.

Verder merkte ik al op dat de overgangsperiode ook voor Britse grensarbeiders geldt. Deze kunnen blijven werken met een sticker ‘Verblijfsaantekening algemeen’ in het  paspoort. Deze zijn kosteloos te krijgen bij de IND-loketten. Met deze sticker zijn zij tijdens de overgangsperiode vrijgesteld van het TWV-vereiste. Na 1 januari 2021 is deze sticker te krijgen als de werknemer voldoet aan de volgende voorwaarden:

• De werknemer is op 1 januari 2021 al werkzaam als grensarbeider in Nederland;
• De werknemer wil als grensarbeider in Nederland blijven werken;
• De werknemer heeft een geldig arbeidscontract waaruit blijkt dat hij de werkzaamheden blijft doen;
• De werknemer heeft zijn hoofdverblijf in het Verenigd Koninkrijk en gaat gemiddeld één keer per week terug naar het Verenigd Koninkrijk;
• De werknemer heeft een geldig paspoort.

Hoewel werkgevers in beginsel op dit moment nog niets hoeven te doen (dit wordt beduidend anders ten aanzien van Britse werknemers die na 31 december 2020 in dienst treden!), is het raadzaam om bij alle nu binnen de organisatie werkzame Britse werknemers te polsen of zij alle benodigde stappen al hebben ondernomen. Ik zou adviseren dit bij voorkeur schriftelijk te doen. Dit om onnodige verwijten achteraf te voorkomen dat de werkgever niet aan zijn informatieplicht zou hebben voldaan.

Deel II volgt snel! Intussen vragen over Brexit en werknemers? Neem gerust contact met ons op.

Caroline Mehlem, advocaat Arbeid, Medezeggenschap & Mediation