Whoops! Franchisegever verstrekt exclusief rayon aan verschillende franchisenemers

In veel franchiseformules is sprake van zogenaamde ‘exclusieve rayons’, ‘exclusieve gebieden’ of ‘exclusiviteitsgebieden’. Deze termen betekenen feitelijk hetzelfde en houden in dat een franchisegever een bepaald gebied alleen toekent aan een specifieke franchisenemer.

In dat gebied mag de franchisenemer enerzijds zijn franchise uitoefenen. Anderzijds mag de franchisegever daar geen andere franchisenemers aanstellen, dan wel zelf concurrerende activiteiten ontplooien.

Bescherming belangen franchisenemer
Het doel van het toewijzen van exclusieve gebieden is dus met name bedoeld om franchisenemers te beschermen tegen concurrentie vanuit de eigen formule. Zoals al eerder opgemerkt in deze blog (zie bijvoorbeeld deze blogs – klik hier en hier) zijn dergelijke exclusiviteitsbedingen belangrijk, omdat franchisenemers daardoor gevrijwaard blijven van directe concurrentie vanuit de formule.

Franchisegever verstrekt exclusief gebied tweemaal
Een exclusief rayon is dus bedoeld om aan één franchisenemer verstrekt te worden. In een recente zaak bij de rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2016:5311 – klik hier voor het vonnis) was er echter sprake van dat de franchisegever een bepaald exclusief gebied aan twee verschillende franchisenemers had verstrekt. Dat is uiteraard niet de bedoeling en één van de betrokken franchisenemers maakte daar dan ook bezwaar tegen bij de franchisegever.

De franchisegever beriep zich er onder meer op dat de franchiseovereenkomst van de andere franchisenemer eerder was getekend en dus een ‘ouder recht’ zou zijn. ‘Ten onrechte’ vindt de rechtbank Gelderland. Voor de beoordeling is niet belangrijk welke franchiseovereenkomst als eerste is aangegaan, aangezien op grond van het verbintenissenrecht er geen rangorde bestaat tussen beide overeenkomsten. De franchisegever is gehouden om jegens beide franchisenemers het exclusieve gebied te respecteren. Nu één van de twee franchisenemers in rechte aanspraak maakte op dit exclusieve gebied zal de franchisegever geen uitvoering meer mogen geven aan de franchiseovereenkomst met de andere franchisenemer.

Tips
Voorgaande zaak maakt duidelijk dat een franchisegever voorzichtig moet zijn met het verstrekken van exclusieve rayons aan franchisenemers. Bij voorkeur worden rayons op basis van postcodegebieden verstrekt. De reeds verstrekte postcodegebieden worden vervolgens nauwkeurig bijgehouden door de franchisegever en bijvoorbeeld opgeschreven in een Excel-bestand. Of de franchisegever tekent elk nieuw exclusief rayon deugdelijk aan op een grote landkaart. Ook zijn er tegenwoordig mooie applicaties beschikbaar waarmee postcodegebieden gegenereerd kunnen worden. Elke keer als er een nieuw exclusief rayon moet worden uitgegeven, kan de franchisegever hierop terugvallen om ongelukken te voorkomen. Voorkomen is namelijk beter dan genezen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Menno de Wijs, advocaat, m.dewijs@declercq.com