2 juni 2015 - 3 minuten leestijd
Nog vier weken voordat de WWZ ingaat. Let op OR pak je rol! In de WWZ zijn verschillende opties om jullie stem te laten gelden. Ook bij reorganisaties en/of de totstandkoming van een cao is een belangrijke rol voor de OR weggelegd. Zo is het sociaal plan bij reorganisaties nog belangrijker geworden en kan er een ontslagcao worden overeengekomen waarin kan worden afgeweken van de WWZ.
Afwijken in een Ontslagcao
Bij de totstandkoming van de ontslagcao bestaat een grote rol voor de vakbonden, maar ook de OR kan betrokken worden bij de totstandkoming van de cao. Zijn er kaderleden in de OR, zorg dan dat de band met de vakbond goed blijft. Hou een vinger aan de pols bij het georganiseerd overleg. De OR kan de vakbond voorzien van belangrijke informatie onder meer over wat er speelt binnen het bedrijf. In het sociaal akkoord zijn hierover geen afspraken gemaakt zodat de OR zijn positie behoudt.
In de ontslagcao kan worden afgeweken van de ontslagcriteria, de transitievergoeding en de toetsende instantie. De ontslagcao maakt daarmee een afwijking van de wet (WWZ) mogelijk. Voor de afwijking van de ontslagcriteria geldt dat voor 10% van de voor ontslag in aanmerking komende werknemers kan worden afgeweken van de resultaten van de afspiegeling bij bovengemiddeld presteren of over een meer dan gemiddelde potentie beschikken (de zogenaamde talentenregeling). Deze bovengemiddeld presterende werknemer wordt dan buiten ontslag gehouden en de volgende op de lijst is dan de klos. Voor de werknemers jonger dan 25 (nog te weinig kans om zich te manifesteren) en ouder dan 55 (kwetsbare positie op de arbeidsmarkt) mag niet worden afgeweken van het afspiegelingsbeginsel. De regering ziet geen aanleiding voor het creëren van een specifieke bevoegdheid voor de OR om afspraken te maken hierover. Daarnaast kunnen in een ontslagcao van het afspiegelingsbeginsel afwijkende ontslagcriteria worden overeengekomen met de vakbond, indien er ook een onafhankelijke ontslagcommissie wordt ingesteld.
Ontslagcommissie
Een onafhankelijke ontslagcommissie kan in plaats van UWV de toestemming om de arbeidsovereenkomst op te zeggen, geven wegens het (onder meer) vervallen van een arbeidsplaats. De procedure moet dan aan bepaalde eisen voldoen afgesproken met een gekwalificeerde vakbond zodat een eerlijke en onpartijdige behandeling van een verzoek wordt gewaarborgd. Goed om als OR een vinger aan de pols te houden bij de cao-onderhandelingen met de vakbonden.
Transitievergoeding
Afwijken van de transitievergoeding kan ook. Het gaat om een gelijkwaardige voorziening of vergoedingsregeling, zodat er uiteindelijk een equivalent van de wettelijke transitievergoeding is. Wees daar als OR dus alert op. Afspraken met een OR of vakbond over een sociaal plan of (ontslag)cao behoeven niet de individuele instemming van een werknemer voor bijvoorbeeld verrekening van kosten voor mobiliteitsmaatregelingen. Let ook op het verschil tussen de aard van de kosten die in mindering kunnen komen op de transitievergoeding, namelijk de transitiekosten (bijvoorbeeld outplacement) en inzetbaarheidskosten (bijvoorbeeld MBA-opleiding).
Afspraken met de OR vallen buiten de anticumulatie en worden dus niet automatisch in mindering gebracht op de transitievergoeding. Als er afspraken zijn gemaakt voor 1 juli 2015 voor vergoedingen of voorzieningen dan moet de werkgever de werknemer informeren over alle rechten op een vergoeding. De werknemer moet dan een keuze maken tussen de transitievergoeding of de voor 1 juli 2015 overeengekomen vergoeding of voorziening.
Let goed op bij een reorganisatie of overgang van onderneming in het kader van het adviesrecht van de OR op grond van artikel 25 WOR in het kader van de personele gevolgen. Transitievergoedingsrechten gaan over bij overgang van onderneming. Een opvolgend werkgever kan reeds door zijn voorganger betaalde transitievergoeding in mindering brengen.
Instemmingsrecht
Ten slotte, heeft de OR een instemmingsrecht op grond van artikel 27 WOR waar het gaat om een wijziging van personeelsbeleid of personeelsbeoordeling regeling, zoals wij u vorige week al berichten. Veel werkgevers zullen als gevolg van de WWZ deze regeling aanpassen, zeker als zij van de hiervoor besproken talentenregeling gebruik willen maken. Voor werknemers moet dan op voorhand duidelijk zijn dat functioneren c.q. potentie een rol speelt bij de afspiegeling. Er moet sprake zijn van personeelsbeleid waarvan het periodiek beoordelen en het identificeren van werknemers met veel potentie onderdeel uitmaakt. Het idee daarachter is dat werknemers gelijke kansen moeten hebben gehad. Veel regeling zijn hier nu niet op ingericht. OR pak dus je rol bij reorganisatie en zorg dat de lijntjes met de vakbond kort zijn. Mogelijk geldt er een instemmingsrecht op grond van artikel 27 WOR of een adviesrecht op grond van artikel 25 WOR.
Laat je dus goed adviseren. We staan jullie graag te woord. Renate Vink en Eveline Buyink, advocaten arbeidsrecht en medezeggenschapsrecht
Ook interessant?
