Het Besluit omgevingsrecht (Bor) bepaalt dat er uitzonderingen zijn op de vergunningplicht met betrekking tot deze activiteiten. De deelactiviteit ‘bouwen’ mag vergunningvrij worden uitgevoerd wanneer het slechts betrekking heeft op ‘gewoon onderhoud, voor zover detaillering, profilering en vormgeving niet wijzigen’. De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State overweegt in haar uitspraak van 19 maart 2014 voor alle duidelijkheid dat dit cumulatieve voorwaarden zijn. Om de deelactiviteit ‘wijzigen van een monument’ vergunningvrij te mogen uitvoeren, geldt aanvullend dat ook de materiaalsoort en de kleur van de kozijnen niet mogen worden gewijzigd.
Op basis van de Nota van Toelichting bij het Bor kunnen deze artikelen en het verschil hiertussen als volgt nader worden verklaard. In een huis dat geen monument is, gelden alleen de voorwaarden verbonden aan de activiteit ‘bouwen’. In dat geval valt ook het geheel vervangen van kozijnen door hetzelfde type kozijnen – met gelijkwaardige indeling, aard en uitstraling – onder het normale onderhoud. Het doorslaggevende criterium is dat er geen wijziging optreedt in het uiterlijk van de kozijnen. Het vervangen van bijvoorbeeld houten kozijnen door kunststof kozijnen met een gelijkwaardige houtachtige uitstraling – plus gelijke detaillering, profilering én vormgeving – is dan vergunningvrij.
In een huis dat wel een monument is, gelden, naast deze voorwaarden, aanvullend de voorwaarden voor de activiteit ‘wijzigen van een monument’. Het gelijkblijvende uiterlijk is dan niet meer het doorslaggevende criterium voor het vergunningvrij vervangen van kozijnen, want de materiaalsoort mag volgens deze aanvullende voorwaarden niet worden gewijzigd. Ook in de materiaalsoort kan immers monumentale waarde gelegen zijn, bijvoorbeeld vanwege de ouderdom of de authenticiteit van het materiaal. Het vervangen van houten kozijnen door kunststof kozijnen met houtachtige uitstraling is dus niet vergunningvrij in een monument.
Welke onderhoudsactiviteiten aan kozijnen in een monument zijn dan wel vergunningvrij? In de Nota van Toelichting bij het Bor wordt expliciet het voorbeeld genoemd: ‘het plaatselijk herstellen van kozijnen’. Dit omvat in ieder geval het aanlassen van verrot kozijnhout en schilderwerk in dezelfde kleur. Het vervangen van kozijnen in een monument is kortom vergunningplichtig. Enkel plaatselijke herstelwerkzaamheden met respect voor de bestaande situatie vallen onder het vergunningvrije onderhoud.
Vragen?
Heeft u vragen over monumentrecht, neemt u dan contact op met ons team vastgoed