9 januari 2012 - 2 minuten leestijd
Onlangs heeft de Europese Commissie voorstellen gepresenteerd voor een nieuwe Aanbestedingsrichtlijn. Beoogd wordt de aanbestedingsprocedures te vereenvoudigen en flexibeler te maken en de toegang van het MKB tot overheidsopdrachten te vergroten.
De huidige aanbestedingsregels zijn (in Europees jargon) ‘onvoldoende kosten-efficiënt’. Ter illustratie: een gemiddelde aanbestedingsprocedure kostte in 2009 ongeveer € 28K (€ 5,5 K voor de aanbestedende dienst en € 3,8 K voor gemiddeld 5,9 inschrijvers elk). Op een opdracht tot levering van goederen of diensten ter hoogte van het toen geldende drempelbedrag (€ 125 K), beliepen de kosten gemiddeld dus 22,4% (!) van de opdracht.
De geldende regels maken bovendien dat niet steeds de optimale uitkomst wordt bereikt, bijvoorbeeld doordat alleen op prijs of economisch meest voordelige inschrijving wordt gegund, en doordat het nauwelijks is toegestaan om te onderhandelen. De bestaande regels beperken -tenslotte- de toegang van het MKB tot overheidsopdrachten. Sinds 2002 is het aandeel van door het MKB gewonnen overheidsopdrachten nauwelijks veranderd.
Tot zover de analyse van de Commissie. Dan de oplossing.
In het voorstel voor een nieuwe richtlijn wordt het partijen meer toegestaan te onderhandelen, met name over technische specificaties. Kleinere en innovatieve bedrijven krijgen zo meer kans om mee te dingen naar overheidsopdrachten. Over selectie- en gunningscriteria mag echter niet worden onderhandeld. Nieuw is ook dat in plaats van de laagste prijs op basis van laagste life-cycle kosten mag worden gegund. Dat zijn alle kosten vanaf de aanschaf van materialen tot en met het onderhoud en zelfs (soms) de kosten van het van de hand doen van een goed. Verder mogen lopende overeenkomsten onder voorwaarden worden gewijzigd zonder eerst opnieuw te worden aanbesteed. En er wordt voorzien in een lichter aanbestedingsregime voor opdrachten van decentrale overheden, waardoor de kosten-efficiency wordt verbeterd.
Dit alles klinkt veelbelovend, maar de voordelen zullen nog niet direct in de praktijk merkbaar zijn. Het kabinet gaat zich nu over de voorstellen buigen, alvorens die naar de Tweede Kamer worden gezonden. De voorstellen moeten ook nog door de lidstaten gezamenlijk worden besproken. Besprekingen over de thans geldende richtlijn hebben vier (!) jaar geduurd. Daarna krijgen lidstaten nog twee jaar de tijd om de richtlijn in eigen regels te implementeren. We zullen het dus nog wel even met de huidige regels moeten doen…
Per van der Kooi en Menno de Wijs, advocaten Aanbestedingsrecht
Ook interessant?
