Auteursrecht op Twitterfoto’s

In het onderhavige geval hadden het Franse persbureau AFP en de Amerikaanse krant The Washington Post enkele foto’s van de gevolgen van de aardbeving in Haïti gepubliceerd. Deze foto’s waren genomen door de Amerikaanse fotograaf Morel, die als één van de eerste fotograven ter plekke was na de grote aardbeving in 2010 en zijn foto’s direct op Twitter had geplaatst. AFP stelde dat ze de foto’s mocht gebruiken. Om deze claim te onderbouwen verwees AFP naar de gebruikersovereenkomst van Twitter, waarin staat dat Twitter vrijwel alles met de door de gebruikers geposte ‘tweets’ mag doen: “You retain your rights to any Content you submit, post or display on or through the Services. By submitting, posting or displaying Content on or through the Services, you grant us a worldwide, non-exclusive, royalty-free license (with the right to sublicense) to use, copy, reproduce, process, adapt, modify, publish, transmit, display and distribute such Content in any and all media or distribution methods (now known or later developed).” Hoewel de rechter hier geen bezwaar tegen leek te hebben, concludeerde hij dat dit niet betekent dat derden vervolgens ook alles met de tweets van andere gebruikers mogen doen. Twitter heeft een licentie om de tweets van haar gebruikers openbaar te maken en te verveelvoudigen, maar derden mogen dit niet.

Nu levert dit een hybride situatie op. Immers, het zogenaamde ‘retweeten’ is wel toegestaan. Een gebruiker mag derhalve een tweet met an sich auteursrechtelijk beschermde inhoud delen met andere Twittergebruikers. Ook dit staat in de gebruikersovereenkomst van Twitter. Als de Washington Post derhalve de post van fotograaf Morel had geretweet, zou dit in beginsel geen auteursrechtinbreuk opleveren. Maar wat nu als de Washington Post deze retweet zou ‘embedden’ op haar eigen website? Naar Nederlands recht is al een aantal keer geoordeeld dat embedden ook auteursrechtinbreuk oplevert, vooral als daarmee een commercieel voordeel wordt behaald (denk aan de spraakmakende en zwaar bekritiseerde Nederland.FM uitspraak).

In het geval van de Twitterfoto’s zou echter waarschijnlijk geen sprake zijn van auteursrechtinbreuk, aangezien de gebruikersovereenkomst aan Twitter de toestemming geeft om ook sublicenties af te geven. Dit heeft Twitter gedaan, door gebruikers toe te staan elkaars tweets te retweeten. Twitter stelt in een reactie op de onderhavige rechterlijke uitspraak dat ze ook toestemming verleent te embedden, op voorwaarde dat de officiële Twitter-embed optie gebruikt wordt. In hoeverre dit voor een Nederlandse of Amerikaanse rechter stand zou houden is nog maar de vraag.

Daarnaast kan opgemerkt worden dat voor de Nederlandse situatie nog iets anders relevant is. In Nederland kennen we namelijk een uitzondering voor de pers (art. 15) én een citaatrecht (art. 15a) in de Auteurswet. Denkbaar is dat in een geval als deze een geslaagd beroep op deze excepties kan worden gedaan. Overigens kent de Amerikaanse equivalent van de Auteurswet geen letterlijke pers- of citaatexceptie, hoewel deze in de rechtspraak met betrekking tot de zogenaamde ‘Fair Use Exception’ wel wordt aangenomen.

Heeft u vragen over het auteursrecht, neemt u dan contact op met, Natascha van Duuren, Advocaat/Partner IE/ICT-recht