Op deze blog zijn we meerdere malen ingegaan op de juridische vraagstukken die samenhangen met de opkomst van zelfrijdende auto’s. Eén van de meest prangende vragen is zeer basaal: mag een zelfrijdende auto überhaupt de weg op in Nederland?
Het Verdrag van Wenen inzake het wegverkeer (1968) lijkt de introductie van de zelfrijdende auto op de openbare weg in ieder geval niet toe te staan. In het Verdrag is namelijk opgenomen dat dat de bestuurder te allen tijde in staat moet zijn om zijn voertuig in zijn macht te hebben. Bovendien dient elke bestuurder te allen tijde in staat te zijn om alle vereiste handelingen te verrichten.
Ondertussen heeft een aantal landen een amendement op het Verdrag van Wenen ondertekend. Hierdoor wordt het beperkt mogelijk om (deels) zelfrijdende auto’s op de openbare weg toe te laten, op voorwaarde dat de functie die de auto autonoom maakt “can be overridden or switched off by the driver.” Op korte termijn schept dit dus enige mogelijkheden voor zelfrijdende auto’s, hoewel het voor de hand ligt dat het Verdrag ook op andere punten aangepast moet worden. Zo kan worden afgevraagd of de definitie van het begrip ‘bestuurder’ en de daarmee samenhangende eisen die aan een ‘bestuurder’ worden gesteld, toekomstbestendig zijn.
Een andere vraag is of artikel 41 van het Verdrag in de toekomst nog nodig is: “Elke bestuurder van een motorvoertuig dient in het bezit te zijn van een rijbewijs.” Zoals we eerder schreven op deze blog is in de Amerikaanse staat Nevada reeds een rijbewijs toegekend aan een auto in plaats van een bestuurder. Is het op een gegeven moment nog nodig dat de bestuurder c.q. passagier in het bezit is van een rijbewijs? Als het aan de autofabrikanten ligt in principe niet in ieder geval.
Hoe dan ook, de Europese toezichthouders zijn akkoord gegaan met de introductie van auto’s uitgerust met Tesla’s Autopilotsoftware op de Europese wegen. Wel blijft (voorlopig) voorwaarde dat de bestuurder in staat blijft in te grijpen als het misgaat.
Ook Tesla stelt nadrukkelijk dat de zelfrijdende optie alleen is bedoeld voor op de snelweg en bovendien voorlopig de mens ook niet kan vervangen: de bestuurder moet steeds blijven opletten. ‘Handen aan het stuur houden’ is nog altijd het devies, volgens Tesla’s CEO Elon Musk. In een reactie zet Veilig Verkeer Nederland (VVN) desondanks vraagtekens bij de beslissing om de Tesla toe te laten op de openbare wegen: “Zoiets moet je alleen toestaan wanneer het honderd procent veilig is. Dan kan je wel zeggen dat mensen hun handen op het stuur moeten houden, maar eigenaren zullen de verleiding toch niet kunnen weerstaan. Daarom vinden we het niet verantwoord.”
Het standpunt van VVN lijkt begrijpelijk. Allereerst geldt dat de techniek nog (lang) niet volmaakt is. Op YouTube zijn al filmpjes te vinden van bijna-ongelukken met de zelfrijdende Tesla-S. Naast de techniek is echter ook de wetgeving nog niet voldoende voorbereid op de zelfrijdende auto. Allerlei lastige aansprakelijkheidsvragen blijven voorlopig nog onbeantwoord. Het lijkt dan ook een kwestie van tijd totdat de eerste ongelukken en daarmee de eerste lastige juridische discussies zich voor zullen doen.
Wij houden u via deze blog op de hoogte van de ontwikkelingen op dit gebied.
Vragen?
Heeft u nog vragen, neemt u dan contact op met Natascha van Duuren, Advocaat & partner IT, Privacy & Cybersecurity.